Үлескерлердің ақшасын тартатын жосықсыз құрылыс салушылардан қазақстандықтардың шығыны 30 млрд теңгеден асты. Бұл туралы LS-ке өнеркәсіп және құрылыс министрлігінде хабарлады.
Министрліктің мәліметінше,Қазақстанда бүгінде 6,8 мың үлескерімен 44 проблемалық объект бар. Оның ішінде Астанада 16 объект (4,1 мың үлескер), Алматыда – бір (155 үлескер), Ақмола облысында – төрт (644 үлескер), Атырау облысында – бес (470 үлескер), Ақтөбе облысында – 11 (626 үлескер), Маңғыстау облысында – алты (750 үлескер), Солтүстік Қазақстан облысында – Қазақстан облысында – бір (58 үлескер).
"Құқық қорғау органдарының ақпаратына сәйкес, соңғы екі жылда 20 қылмыстық іс қозғалған, олар бойынша залал 30 млрд теңгеден асты. Бұдан басқа, құқық қорғау органдары заңсыз қаражат жинағаны үшін 300-ден астам компанияны әкімшілік жауапкершілікке тартып, оларға 250 млн теңгеге айыппұл салынды", — деп түсіндірді министрлікте.
Министрлікте осы салада мемлекеттік реттеуді күшейту мақсатында құрылыс салушыларға қойылатын талаптарды қатаңдату үшін түзетулер пакеті әзірленгенін атап өтті.
Ұсынылып отырған өзгерістерге сәйкес салынып жатқан тұрғын үйге қатысты барлық сатып алуға байланысты шарттарды халыққа қызмет көрсету орталығында тіркеу қажет болады. Сондай-ақ, салынып жатқан көппәтерлі үйлерде тұрғын және тұрғын емес үй – жайларды сатып алуға байланысты алдын ала шарттар жасасуға тыйым салынады. Құрылысты одан әрі тоқтата отырып, үлескерлердің ақшасын заңсыз тартқаны үшін айыппұлдар 300 АЕК-тен (2023 жылы 1,035 млн теңге) 2 мың АЕК-ке (2023 жылы 6,9 млн теңге) дейін өседі.
Сондай-ақ, қазақстандықтардың ақшасын тарту мақсатында рұқсатсыз жарнамаларға тыйым салынады. Бұдан басқа, "Тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы" Заңды реттеу саласына аз қабатты құрылыс кіреді. Жергілікті атқарушы органдар салынып жатқан ғимараттар нарығына үлескерлердің ақшасын тартудың заңдылығына мониторинг жүргізеді. Салынып жатқан объектілердегі пәтерлерді сатып алу-сату мәмілелері қолма-қол ақшасыз нысанда жүргізілетін болады.
Министрлікте бұл түзетулер алдын ала келісуге бағытталғанын түсіндірді. Кейін олар мәжілісте қарау үшін өзгерістер жобасына енгізіледі. Аталмыш шаралардың бір бөлігін депутаттар зерттеп жатыр. Соның ішінде ынталандырушы өзгерістер бар. Мысалы, құрылыс компанияларының ақшасына қойылатын талаптарды бірыңғай оператордың қатысуымен 15%-дан 10%-ға дейін төмендету ұсынылады. Сондай-ақ, үйдің қаңқасын тұрғызғаннан кейін құрылыс салушыларға қойылатын талаптарды 60 мың шаршы метрден 36 мың шаршы метрге дейін төмендетуге болады.
Қолданыстағы заңға сәйкес үлестік құрылысты үш жолмен ұйымдастыруға болады: бірыңғай оператордың кепілдігін алу; банк жобасына қатысу; көппәтерлі тұрғын үйдің жақтауын салғаннан кейін ақша тарту. Басқа тәсілдермен жеке және заңды тұлғалардан ақша сұрауға болмайды.
Бұған дейін, LS редакциясы Қазақстанда үлестік құрылысқа қойылатын талаптар қатаңдатылатыны туралы хабарлаған болатын.
